BLÓÐ-BUSI-DÓRI-DAVI.

Minningar um Helga Hóseasson. Það stóð til að senda þessa grein í Morgunblaðið en mér fannst það síðan óviðeigandi þar sem ég er nokkuð viss um að Helgi las aldrei Moggann.  Ólafur Arnarson skrifaði ágæta grein um Helga Hós þar sem hann lýsir viðureign Helga við fulltrúa kirkjunnar en faðir hans, Örn Clausen sá um að gæta hagsmuna Helga í glímu sinni við stjórnvöld og fulltrúa kirkjunnar.

Eftirfarandi er eins og ég man best en minni mitt  er ekki fullkomið og það geta því verið einhverja villur í þessu yfirliti en þær ættu ekki að skaða minningu Helga á neinn hátt.

 

Nú er Helgi Hóseasson gamall nágranni minn og kunningi fallinn. Hann lést á elliheimilinu Grund þann 6. september 2009.  Helgi Hóseasson fæddist. 21. nóvember 1919 í Höskuldsstaðaseli í Breiðdal

 

Helgi Hóseasson var nágranni minn á æskuárum mínum eða þar til ég varð rúmlega tvítugur. Það er ekki hægt að segja að Helgi hafi verið venjulegur nágranni, hann hafði sinn stíl.

 

Ég get fullyrt að okkur nágrönnum hans hafi í fyrstu ekki þótt nærvera hans í Skipasundinu vera okkur sérlega til framdráttar. Hann var Kommúnisti. Við sem trúðum á  Morgunblaðið vissum að það var ekki gott og aðeins illmenni voru kommar, Stalínistar og þaðan af verra.

 

Okkur strákunum í götunni lærðist það flótt að vera ekkert að kássast upp á kallinn. Ef að við fyrir mistök misstum fótbolta inn í garðinn hjá honum, voru ekki miklar líkur á að við fengjum boltann til baka. Kettir voru yfir höfuð illa séðir í götunni af ýmsum ástæðum. Ein ástæðan var að þeir voru gjarnir á að skíta í gulrótarbeðin okkar og þess vegna hafði ég fengið þá skipun frá föður mínu að koma öllum köttum út úr garðinum okkar eins fjótt og mögulegt var, lifandi eða dauðum. Helgi hafði svipað viðhorf til katta og við feðgarnir og fengu þeir því viðhlítandi trítment ef þeir trítluðu í gegnum garðinn hjá Helga.

 

Helgi varð ekki að verulegri þjóðarskömm að mínu mati fyrr en um ári 1966, þegar hann fór að setja upp skilti  á tröppunum hjá sér þar sem hann mótmælti hernaðarstefnu Bandaríkjamanna í Víetnam. Við sem lásum og trúðum á Morgunblaðið vissum að stríðsrekstur Bandaríkjanna í Víetnam var aðeins gerð af góðmennsku þeirra til að bjarga Víetnömum frá vondum kommúnistum og loftárásir Bandríkjamanna á N-Víetnam voru alltaf "Meintar loftárásir" þ.e.a.s. haugalygi. Eitt sinn tóku nokkrir unglingar sig til og kveiktu í  skiltinu hans Helga. Ég man að mér þótti réttlætinum fullnægt og þetta var gott á Helga, fyrir að vera með svona ósanngjarnan  málflutning gaganvart Bandaríkjunum sem af góðmennsku sinni voru að verja góðu mennina í S-Víetnam. Síðan hefur mér lærst að Helgi barðist þarna fyrir góðum málstað.

 

Síðan liðu nokkur ár og við Helgi urðum ágætis kunningjar. Ég heilsaði honum ávallt er ég hitti hann og oft á tíðum tókum við tal saman. Að lokum varð mér ljóst að Helgi vildi öllum vel. Hann var mannvinur, barngóður og fyrir mér varð hann helsta stolt Skipasundsins á sama hátt og verslunin Rangá sem í mínum huga er heimsþekkt verslun enda alla tíð öðlingar sem hafa rekið þá verslun og auðvitað verslaði Helgi í Rangá. Eftir því sem ég man best var Helgi alger bindindismaður og leið ekki drykkju eða reykingjar í sínum húsum.

 

Einn góðan verðurdag þegar ég labbaði fram hjá Skipasundi 48 sá ég að Helgi var að sulla eitthvað fyrir utan bílskúrinn sinn, hann var í hvítum hlírabol  eins og ávallt.  Ég var ekkert að trufla hann og hélt mína leið. Daginn eftir varð Helgi heimsfrægur fyrir að sletta skyri yfir framámenn þjóðarinnar. Ég skammaðist mín svolítið fyrir nágranna minn og taldi að hann væri nú endanlega orðinn vitlaus. Helgi sást ekki í götunni næstu vikurnar og ef ég mann rétt var hann sendur inn á Klepp í rannsóknir enda augljóst að kallinn var nú endanlega ga ga.

 

En gamli kom nú aftur og ég varð vinstisinnaður mennaskólanemi og varð sífellt stoltari af nágranna mínum. Í samræðum okkar síðar kom ýmislegt fram sem er vert að segja frá, en ég ætla að nefna hér tvennt.

 

 Helgi var mjög sár út í lögregluna þar sem það var tekið mjög harkalega á honum eftir skyrslettuna og hann slasaðist töluvert. Þetta sat í honum.

 

Hann var sendur í geðrannsókn eftir þetta sem honum fannst mikið til um og um leið og hann gaf mér eintak af bókinni sinni sem ég las nú reyndar aldrei þá lét hann mig hafa eintak af niðurstöðum geðskýrslunnar.

 

Ef ég man rétt þá var niðurstaðan sú að Helgi væri ekki geðveikur  en haldinn mikilli þráhyggju sem var tengd við æsku hans. Það var eitthvað á þá leið að hann lenti í útistöðum við kennarann sinn sem var prestur og á einhvern hátt leiddu þessi samskipti til þess að Helgi gerðist mjög fráhverfur þjóðkirkjunni. Það mótaði allt hans líf. Af því má ráða að það þarf að umgangast börn og unglinga af nærgætni.

 

Við Helgi áttum ekki mikla samleið síðustu 30 árin en ef ég hef rekist á kallinn þá hefur mér þótt mjög ánægjulegt að heilsa upp á hann. Ég veit að nágrönnum hans hefur þótt vænt um hann enda góður maður en auðvitað sérstakur karakter.

 

Það er ljóst að Helgi Hóseasson hefur sett sitt mark á samtímann og ég vona að allir minnist hans sem mikils baráttumanns fyrir réttlæti.

 

Jón Þorbjörnsson

Athugasemdir

[Árni Karl Ellertsson, 5.1.2011 kl. 21:38]

Helgi var mikill og merkilegur maður, blessuð sé minning hans.